📜 ملاک مدرسه‌نشینی چیست؟! (نامه‌ی لطیف یک طلبه‌ی اخراج‌شده از مدرسه در قرن یازدهم)

اشعار جدّای قمی در وصف حجره‌اش

آن‌چه معلوم به صد «شرح مطالع» نشود ...

گزیده‌هایی از کتاب «آموزگار علم و ادب»

آن‌چه پیش‌رو دارید، گزیده‌هایی است از کتاب آموزگار علم و ادب، خاطرات یکی از شاگردان ادیب نیشابوری دوم، که نسخه‌ی دست‌نویسِ آن توسّط حقیر تصحیح و منتشر شده است.

آموزگار علم و ادب (خاطراتی از ادیب نیشابوری)

📚 آموزگار علم و ادب، خاطرات حجّةالإسلام غلامحسین روحی از مرحوم شیخ محمّدتقی ادیب نیشابوری است.

ما بی‌صاحب نیستیم! + سند خطّی

حکایت معروف ذیل که معمولاً به‌اشتباه منسوب به آیةالل‍ه سیّد ابوالحسن اصفهانی می‌گردد و نیز به عنوان یک تشرّف در عصر غیبت مورد استفاده واقع می‌شود، در اصل متعلّق به مرحوم شیخ حیدرعلی صلواتی سدهی بوده و آن‌مرحوم به خطّ مبارک خود، تمام این حکایت را با جزئیّات نگاشته است.

🔍 سیّد رائد الحیدری کیست؟

✍🏻 علی قنبری بیدگلی

🔹 محصّلین علوم دینی، عموماً سیّد رائد الحیدری را با کتاب شاهکارش: المقرّر فی توضیح منطق المظفّر می‌شناسند؛ حواشی عالمانه و پخته‌ای که پس از رواج چاپ یک جلدیِ المقرّر به جای چاپ سه جلدی، اشتباهاً  المقرّر فی شرح منطق المظفّر نامیده شد.

حکایت شیرینی از شیطنت‌های طلّاب نجف

✍🏻 مرحوم شیخ علی آزاد قزوینی

«روزی که وارد نجف اشرف شدم و رفتم به مدرسهٔ بزرگ آخوند خراسانی - قدّس سرّه - ، ایّام تابستان بود. شب رفتم پشت بام مدرسه بخوابم. جمعیّت زیادی از آقایان طلّاب، پشت بام مدرسه می‌خوابیدند و بنده هم خوابیدم. نصف شب از خواب بلند شدم و مشغول نماز شب شدم و بعد از نماز شب، وقت اذان صبح شد؛ من هم مشغول اذان گفتن شدم.

📜 یک کتیبه‌ی خواندنی از شرایط اقامت طلّاب در مدرسه‌ی مریم بیگم اصفهان

«هو المعزّ و جلّت عظمته

از جمله شروط سکنای مدرسهٔ مزبوره آن است که باید که زوجه یا خانه یا پدرِ صاحبِ خانه یا مادرِ صاحبِ خانه در شهر اصفهان و دور حوالی شهر تا چهار فرسخ شرعی نداشته باشد.

و هرگاه یکی از آنچه مذکور شده، یعنی زوجه یا خانه یا پدر صاحب خانه یا مادر صاحب خانه در چهار فرسخی شهر یا زیاده بر چهار فرسخی داشته باشد، باید که ماهی زیاده بر دو شب در آنجا نماند؛ می‌خواهد که آن دو شب را پی در پی بماند، می‌خواهد متفرّق.

طعم زیست حجروی*

✍🏻 رسول جعفریان

«یادش بخیر! سال ۵۷ که به قم آمدم و این پس از گذشت دو سال از طلبگی بنده در اصفهان بود، در مدرسهٔ رسالت ساکن شدم و تا اوائل سال ۶۰ آنجا بودم. شب‌های بسیار ساکتی در مدرسه داشتیم و بهره‌مند از مواهب دیگری چون صبحانه و ناهار و شام هم بودیم. اگر کسی می‌خواست درس بخواند واقعاً زمینه فراهم بود. اقامت در مدرسه مقرّراتی داشت و از جمله مقرّرات مسلم، یکی هم این بود که شب‌ها سکوت کامل باشد تا طلبه‌ها به درس و مطالعه بپردازند. هنوز مزهٔ آن سکوت و مطالعهٔ شبانه را تا وقتی که خاموشی زده می‌شد، در وجودم حس می‌کنم. فکر کنم هیچ چیزی در عالم طلبگی جای زندگی در حجره را نمی‌گیرد. در واقع همیشه فکر می‌کنم اگر طلبه‌ای طعم زیست حجروی را نچشیده باشد، بخش مهمّی از تجربهٔ طلبگی را به دست نیاورده است.