❇️ «مرحوم آیةالله آقا شیخ حسین حلّی مردی ملّا، مجتهد و از شاگردان خوب مرحوم میرزای نائینی بود. با اینکه از نظر علمی در سطح آیةالله حکیم و شاهرودی بود، ولی از تمام مسائل و شؤونات روحانی جز درس و بحث اجتناب میکرد. خیلی آدم زاهد و گوشهگیری بود.
❇️ «مرحوم آیةالله آقا شیخ حسین حلّی مردی ملّا، مجتهد و از شاگردان خوب مرحوم میرزای نائینی بود. با اینکه از نظر علمی در سطح آیةالله حکیم و شاهرودی بود، ولی از تمام مسائل و شؤونات روحانی جز درس و بحث اجتناب میکرد. خیلی آدم زاهد و گوشهگیری بود.
✍🏻 سیّد حسین موسوی زنجانی
❇️ مرحوم حاج آقا مرتضی حائری یزدی (شوهرخالهٔ من)، بسیار اصرار داشت که پسر بزرگاش آقا محمّدحسین در اوان جوانی یا نوجوانی، طلبه شود. ولی پسرش از اینکه وارد حوزه شود بهشدّت گریزان بود. به همین جهت، برای فرار از درخواستهای متکرّر و اصرار والدین، به حیلهای متوسّل شد و پدر و مادرش را فریب داد!
✍🏻 علی قنبری بیدگلی
🔹 حیاة الإسلام فی أحوال آیة الملک العلّام، عنوان رسالهای است که مرحوم آیةالله آقا نجفی قوچانی پس از گذشت حدود یک ماه از رحلت استادش آخوند خراسانی نگاشته است. این رسالهٔ قیمتی و نفیس که منحصراً به شرح احوال آخوند خراسانی اختصاص دارد، از منابع دستهاوّل و بینظیر در زندگینامهٔ مرحوم آخوند بوده و ضمناً جزو کتب طلایی تراجم نیز به شمار میرود.
✍🏻 علی قنبری بیدگلی
🔹 کتاب سیاحت شرق، نخستینبار پس از گذشتِ ۲۹ سال از رحلت مؤلّفِ آن، در سال ۱۳۵۱ ه ش از روی دو نسخهٔ خطّیِ موجود از آن، تصحیح گردیده، به زیور طبع آراسته شد.
✍🏻 علی قنبری بیدگلی
🔹 کتاب شیرین و خواندنی سیاحت شرق، تحفهای است عطرآگین و روحانی، که از خامهٔ مبارک عالم ربّانی، مرحوم آیةالله آقا نجفی قوچانی – عطّر الله تربته – تراوش یافته، و از حیث توصیف لذّتها و خصوصیّات زندگی طلبگی بینظیر است.
مرحوم آیةالله حاج سیّد احمد زنجانی پیش از هجرت به قم مقدّسه و قرار گرفتن در سِلک شاگردان مرحوم آیةاللهالعظمیٰ حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی، در زمان تحصیل خود در زنجان، رسالهٔ جالبی به نام سرگذشت یکساله نوشته و خاطرات روزانهٔ یک سال را در آن ثبت کرده است.
✍🏻 علی قنبری بیدگلی
▪️ حجّةالإسلاموالمسلمین شیخ محمّد محسنی بیدگلی، از مدرّسین محترم حوزهٔ بیدگل هستند. حافظهای دقیق و کمنظیر دارند و به جهت حضور طولانیمدّت در حوزههای کاشان و قم، مطالب دستهاوّل و جالبی از بزرگان نقل میکنند. معظّمٌله در دوران تحصیل خود در حوزهٔ علمیّهٔ قم، پیش از ورود به حلقهٔ شاگردان مرحوم آیةالله تبریزی، مدّتی به درس مرحوم آیةالله سیّد مهدی اخوان مرعشی حاضر شده و با ایشان مأنوس بودهاند. به مناسبت ذکر جمیل اخوان مرعشی در کانال چراغ مطالعه، پارهای از یادداشتهایم را که از لسان مبارک استاد محسنی دربارهٔ اخوان مرعشی استماع نموده بودم، تقدیم مینمایم.
اخوان مرعشی: مرحومان سیّد مهدی و سیّد کاظم، برادران دوقلویی بودند که هردو داماد مرحوم آیةاللهالعظمی سیّد عبدالهادی شیرازی شده و با دختران دوقلوی ایشان ازدواج کرده بودند!
عجیبتر از این مطلب، شباهت ظاهریِ بسیاری زیادی است که این دو برادر با یکدیگر داشتهاند؛ به گونهای که گاه موجبِ بهاشتباهافتادنِ دوستان، اساتید و حتّی خانوادهٔ آنها میشده است!
فرامرز رفیعپور در کتاب توسعه و تضاد، ص۳۳۵، مینویسد:
▫️ «روز دوشنبه ۲۱ آذر ۱۳۷۳ [چندروز پس از درگذشت آیةالله اراکی] ساعت ۸ صبح این فرصت را یافتم که برای مدّتی کوتاه به مسجد اعظم قم در محلّ درس آقای آیتالله وحید خراسانی بروم. در سرمای زودرس و چند درجه زیر صفرِ آن روز در آن ساعت صبحگاهی، در مکانی در حدود ۳۵ در ۳۵ متر (= ۱۲۲۵ متر مربع) امکان یافتن جایی برای نشستنِ دوزانو بر روی زمین نبود.
آیةالله بهجت:
«سید صالح حلّی و شیخ الشریعهٔ اصفهانی وقتی مطلبی برای یکی از این دو نفر یکبار خوانده میشد حفظ میشد و دیگری وقتی دوبار برای او قرائت میشد حفظ میشد؛ و بدین ترتیب باهم دورهٔ بحارالأنوار را دوره و حفظ میکردند!».
📚 در محضر آیتاللهالعظمی بهجت، ج۲، ص۱۸۳.